Đầu tháng 11 năm 2025, Bộ Di trú,  cơ quan di trú Canada IRCC (link)Người tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) đã trình lên Quốc hội kế hoạch quản lý mới đối với sinh viên quốc tế và cư dân tạm trú. Nhiều phương tiện truyền thông tóm tắt ngắn gọn: “Canada cắt giảm mạnh hạn ngạch visa du học.” Nhưng nếu đọc kỹ “Báo cáo di trú thường niên năm 2025” (Annual Report to Parliament on Immigration, 2025) và “Kế hoạch mức di trú 2026–2028” (Immigration Levels Plan, 2026–2028), ta sẽ thấy một điểm mấu chốt bị bỏ qua: Việc cắt giảm mang tính hệ thống từ năm 2026 không nhắm vào lượng sinh viên mới, mà chủ yếu hướng tới “tồn kho” — số lượng người đã ở lại quá đông trong ba năm qua.

1. Dữ liệu cho thấy: Lượng cấp mới đã giảm mạnh, mục tiêu điều chỉnh nằm ở “tồn kho”

Số lượng visa du học mới đã giảm sâu, gây tổn thất cho Canada. Dựa trên các tài liệu và con số

Theo kế hoạch năm 2025, chính phủ Canada dự kiến cấp hơn 300.000 giấy phép học tập (study permit). Tuy nhiên, thực tế chỉ có khoảng 89.000 giấy phép được cấp trong giai đoạn tháng 1 đến tháng 8/2025, đạt chưa tới 30% kế hoạch, giảm hơn 130.000 so với cùng kỳ 2024 – mức thấp nhất trong gần mười năm. Do đó, thay vì tiếp tục cắt giảm, IRCC lại nâng chỉ tiêu năm 2026 lên 155.000, tăng 60% so với số thực tế của 2025.

Việc giảm tổng số người cư trú tạm thời sẽ chủ yếu dựa vào giảm tồn kho.

IRCC công bố rõ ràng mục tiêu: đến cuối năm 2027, tỷ lệ cư dân tạm trú phải giảm xuống dưới 5% dân số Canada, tương đương khoảng 2 triệu người. Hiện tổng số cư dân tạm trú khoảng 2,2 triệu, nghĩa là phải giảm 200.000 người. Trong khi số lượng sinh viên mới lại tăng, thì cách duy nhất để giảm tổng là giảm

lượng người đang ở lại.

2. Điều chỉnh cấu trúc: Giảm gia hạn để tiêu giảm “tồn kho”

Có thể thấy rõ rằng Canada không “thắt chặt toàn diện” mà là “điều chỉnh cơ cấu”: Ở khâu đầu vào, số visa du học mới có xu hướng tăng nhẹ; ở khâu tồn kho, chính phủ siết việc gia hạn và đẩy mạnh việc rời đi tự nhiên để giảm tổng lượng cư dân tạm trú.

3. Công cụ pháp lý: Bill C-12 – “vũ khí” cho việc xử lý tồn kho

Năm 2025, chính phủ liên bang giới thiệu dự luật Bill C-12 – Đạo luật Tăng cường Hệ thống Di trú và Biên giới Canada (Strengthening Canada’s Immigration System and Borders Act) – được xem là công cụ hỗ trợ quan trọng. Dự luật này cho phép chính phủ, trong các trường hợp đặc biệt liên quan đến lợi ích công cộng, y tế công hoặc an ninh quốc gia, có quyền:

- Tạm dừng, hủy bỏ hoặc điều chỉnh hàng loạt các loại hồ sơ di trú (bao gồm visa, eTA, giấy phép học tập và giấy phép làm việc);

- Tạm ngưng tiếp nhận hồ sơ mới;

- Tạm dừng hoặc hủy bỏ việc xử lý các hồ sơ đang chờ.

Nói cách khác, Bill C-12 trao cho chính phủ quyền xử lý hàng loạt “tồn kho”, giúp đẩy nhanh việc kiểm soát

quy mô cư dân tạm trú, chứ không phải là công cụ trục xuất tập thể đối với cá nhân hoặc nhóm quốc tịch cụ thể.

4. Kết luận: Trọng tâm năm 2026 là “giảm tồn kho, ổn định đầu vào”

Tổng hợp lại:

- Canada năm 2025 chứng kiến lượng visa học tập mới giảm “một nửa”;

- Năm 2026, kế hoạch lại tăng trở lại – tỷ lệ chấp thuận có khả năng cao hơn;

- Đối tượng bị siết chặt thật sự là những người đang lưu trú: du học sinh không còn học, người có giấy phép làm việc ngắn hạn, hoặc các loại visa tạm trú khác.

Nói một cách ngắn gọn: Chính sách năm 2026 của Canada không phải là tiếp tục cắt giảm sinh viên mới, mà là làm sạch “tồn kho” đã tích tụ. Hệ thống đang bước vào giai đoạn tái cân bằng cơ cấu – giảm bớt mở rộng không kiểm soát trong quá khứ và mở lại cơ hội cho sinh viên quốc tế có chất lượng.